Fooi is een welkom gegeven in de horecasector. Het kan een mooie aanvulling zijn op het loon van medewerkers, maar tegelijk bij horecaondernemers voor best wat verwarring zorgen: hoe kun je best fooi verdelen onder je personeel? Is het ieder voor zich of alles samen in één pot, om ook het keukenpersoneel te belonen? Wordt fooi belast of niet en hoe kun je dat het best incalculeren en aanpakken? Dat, én meer, bespreken we in dit artikel.
Navigeer naar één van de onderdelen:
- Wat is het verschil tussen fooi en servicetoeslag?
- Fooi werken met een kassasysteem
- Belastingen: het ingewikkelde gedeelte
- Waarom met een fooipot werken?
- Verschillende manieren van fooi verdelen
- Tips voor het eerlijk verdelen van fooi
Ontdek het nieuwe Lightspeed Restaurant.
Ons complete horeca kassa- en betaalplatform helpt je bij het vereenvoudigen van de operationele workflow in jouw zaak. Maak een afspraak met één van onze experts en ontdek wat Lightspeed voor jouw zaak kan betekenen.
Wat is het verschil tussen fooi en servicetoeslag?
Belangrijk om bij het begin van dit artikel om even stil te staan bij het verschil tussen fooi en servicetoeslag.
Waarom is dat belangrijk? Omdat beide begrippen elk op hun manier bepalen hoe werknemers betaald worden en welke soort belasting je moet betalen. Laten we eerst het verschil tussen deze begrippen vaststellen:
- Een fooi is een vrijwillige bijdrage die klanten rechtstreeks aan je personeel betalen, contant of met een bankkaart.
- Een servicetoeslag is een extra bedrag dat wordt toegevoegd aan de rekening van de klant voor de service. Deze toeslag kan vrijwillig of verplicht zijn. In het eerste geval wordt het beschouwd als fooi. Als de toeslag verplicht is, wordt deze onderdeel van het loon van het personeel.
Fooi verwerken met een kassasysteem
Het verwerken en bijhouden van fooien die met de kaart zijn betaald, is veel eenvoudiger wanneer je met een online kassasysteem werkt. Als het ontvangen bedrag hoger is dan het verschuldigde bedrag bij een betaling, dan rekent Lightspeed Restaurant het verschil automatisch als fooi aan.
Bedieningsmedewerkers kunnen ook handmatig fooien toevoegen terwijl een transactie wordt verwerkt of nadat deze is voltooid. Dit kunnen ze doen door simpelweg op de knop ‘Fooi toevoegen’ op het betalingsscherm te tikken.
Door je fooien met je kassasysteem te verwerken, wordt het achteraf veel eenvoudiger om fooi te verdelen.
Belastingen: het ingewikkelde gedeelte
Bedrijven moeten het geld dat ze ontvangen aan fooi opgeven in hun belastingaangifte, ook al wordt fooi verdeeld onder je personeel.
Over het bedrag dat je contant aan fooien ontvangt, betaal je inkomstenbelasting. Als de fooi met de kaart wordt betaald, moet deze rechtstreeks aan de medewerker worden betaald. In dit geval ben je zelf verantwoordelijk voor het indienen van je belastingaangifte en het betalen van de inkomstenbelasting.
Een eenvoudige en eerlijke manier om fooien onder je medewerkers te verdelen, is door deze op te tellen en vervolgens te verdelen. Dat noem je een ‘fooienpot’. De ‘fooienpotbeheerder’ is verantwoordelijke voor de gelijke verdeling en de betaling van de inkomstenbelasting.
Je moet de belastingdienst laten weten dat je een fooienpot gebruikt en wie de fooienpotbeheerder is. Deze persoon moet in overleg met het team beslissen wat de meest rechtvaardige manier is om de fooien te verdelen. Zorg er daarom voor dat je een verantwoordelijke en ervaren medewerker voor deze taak kiest.
Waarom met een fooipot werken?
Het voordeel van het gebruik van een fooienpot is dat het een eerlijkere verdeling van fooien garandeert.
Ondanks alle voordelen is een fooienpot wellicht niet voor ieder bedrijf geschikt. Gelukkig kun je ook kiezen voor een iets andere verdeelmethode van je fooien – waarover later in dit artikel meer.
Verschillende manieren van fooi verdelen
Nadat je zorgvuldig de belangrijke factoren hebt overwogen die van invloed zijn op de manier waarop je fooien beheert, ben je klaar om te bepalen wat de beste manier is om fooien onder je personeel te verdelen.
Door betalingsverwerking zoals Lightspeed Payments te gebruiken, heb je toegang tot fooigegevens per betalingstype of per medewerker, wat handig kan om meer inzicht te krijgen in wie wat verdient, en met wat voor betaalmethode gasten het meeste fooi geven.
Hier vind je enkele van de meest populaire manieren om fooien te beheren in restaurants en cafés:
1. Iedereen houdt wat hij/zij verdient
Deze methode is eenvoudig te berekenen en uit te voeren: iedereen houdt de fooien die ze zelf ontvangen en de fooien worden niet gedeeld.
Voordelen
Een van de voordelen van het niet delen van fooien is dat werknemers gemotiveerd zijn om harder te werken, omdat hun beloning direct verband houdt met hun werk. Deze werkwijze is een goede manier om de best presterende medewerkers te behouden, omdat zij niets hoeven te delen met collega’s die het minder goed doen.
Nadelen
Wanneer medewerkers hun eigen fooi mogen houden, kan dit ten koste gaan van de teamcohesie onder het bedienend personeel en zelfs leiden tot meer onderlinge concurrentie. Bovendien kunnen beginnende werknemers, die waarschijnlijk weinig aan fooien verdienen, geneigd zijn ontslag te nemen, wat kan leiden tot een hoger personeelsverloop. Om nog maar te zwijgen van het feit dat het lastig is om dit aan te geven bij de belastingdienst en inkomstenbelasting te betalen. Als je je fooien niet volledig opgeeft, kan dit een boete voor je restaurant opleveren.
2. Het verdelen van fooi naar ratio
Bij deze methode worden alle fooien verzameld en eerlijk verdeeld onder de medewerkers die recht hebben op fooi. Hoe je ‘eerlijk’ wil definiëren, is aan jou. Je kunt je berekening bijvoorbeeld baseren op gewerkte uren of op een andere maatstaf die zorgt voor een eerlijke verdeling. Deze methode werkt het beste in kleinere restaurants waar medewerkers niet bepaalde tafels of secties worden toegewezen.
Voordelen
Het verdelen van fooien naar rato bevordert de samenwerking onder de bedieningsmedewerkers om goede service te bieden. Deze methode is tevens eerlijk, omdat fooien niet altijd afhankelijk zijn van de prestaties van een medewerker, maar van de vrijgevigheid van gasten. Het personeel mag immers niet worden gestraft worden voor zaken waar zij geen controle over hebben.
Nadelen
Het bundelen van fooien kan frustrerend zijn als een bedieningsmedewerker een zeer grote fooi heeft ontvangen en deze niet voor zichzelf kan houden.
3. Fooi verdelen per sectie
In plaats van de fooien gelijk te verdelen onder alle medewerkers die fooi hebben ontvangen, worden bij deze methode de fooien verdeeld aan de hand van de sectie, tafel of ruimte van waar een persoon werkt.
Bijvoorbeeld: alle bedieningsmedewerkers in ruimte A delen hun fooien met elkaar en alle bedieningsmedewerkers in eetkamer B doen dat eveneens. Een andere mogelijkheid: bedieningsmedewerkers en barmedewerkers krijgen respectievelijk 60% en 40% van alle fooien.
Voordelen
Deze methode is beter afgestemd op het bedrag aan fooi dat elke bedieningsmedewerker ontvangt, omdat de fooien over een kleinere groep worden verdeeld. Het gaat hier om een samenwerking, maar dan op kleinere schaal.
Nadelen
Er kan jaloezie ontstaan als het ene team meer fooi ontvangt dan het andere. Medewerkers kunnen vragen om de meeste lucratieve plekken van het restaurant te bedienen, waardoor minder aantrekkelijke plekken aan anderen worden overgelaten. Deze methode zou ongewenste concurrentie tussen personeelsleden in de hand kunnen werken.
4. Hybride bundeling van fooien per sectie
Met een hybride bundeling van fooien behoudt het personeel een bepaald percentage van de fooien die ze ontvangen en delen ze de rest.
Voorbeeld: Alex ontvangt € 300 aan fooien op één avond. Maxime ontvangt € 100, aan fooien op diezelfde avond. Volgens het restaurantbeleid mogen de bedieningsmedewerkers 50% van hun fooien houden en moeten ze de rest delen.
Alex houdt dus € 150 en draagt € 150 bij aan de gezamenlijke fooien. Maxime houdt € 50 en draagt € 50 bij. Het totale bedrag aan gedeelde fooien bedraagt € 200. Gedeeld door twee krijgen ze elk €100 boven op hun basisbedrag. Alex krijgt dus in totaal €250 en Maxime €150.
Voordelen
Dit hybride model is eerlijker dan wanneer elke bedieningsmedewerker de ontvangen fooien mag behouden en tegelijkertijd de beste prestaties worden beloond. Deze methode is gunstig voor bedieningsmedewerkers die minder ervaren zijn of minder vrijgevige klanten bedienen. Dit beleid stimuleert ook de samenwerking van het personeel.
Nadelen
Goed presterende bedieningsmedewerkers die grote fooien ontvangen, kunnen teleurgesteld zijn dat ze deze met anderen moeten delen en zo minder ervaren bedieningsmedewerkers ondersteunen.
Tips voor het eerlijk verdelen van fooien in restaurants
Als je eenmaal hebt bepaald hoe je met fooien omgaat in je restaurant, zijn er enkele maatregelen die je moet nemen om je personeel tevreden te houden.
- Communiceer! Als je de manier waarop je fooien verdeelt wijzigt, wees dan transparant in je communicatie naar je medewerkers. Maak de verwachtingen duidelijk door het nieuwe beleid te presenteren tijdens een teamvergadering en neem het op in je werknemershandboek.
- Gebruik de technologische hulpmiddelen in je restaurant om te zien hoe de nieuwe methode voor het verdelen van fooien de prestaties beïnvloedt. Bekijk het kassasysteem van je restaurant om te analyseren wat de invloed van het nieuwe beleid is op je omzet per werknemer.
- Als je merkt dat medewerkers niet tevreden zijn met het nieuwe beleid of dat ze niet zo goed presteren als verwacht, heroverweeg dan de manier waarop je de fooien verdeelt in je restaurant, om zo een methode te kiezen die bevredigend is voor leidinggevenden, personeel en klanten.
Verdelen van de fooi in je restaurant: testen en meten
Door ervoor te zorgen dat fooien eerlijk worden verdeeld onder medewerkers, vergroot je de medewerkerstevredenheid en verminder je het personeelsverloop. Als je medewerkers zich gewaardeerd voelen en ze de fooi ontvangen die ze verdienen, zullen ze gemotiveerder zijn en maar wat graag in je restaurant, bar of café willen blijven werken.
Door een kassasysteem aan te schaffen waarmee je de impact van het fooienbeleid op je omzet en je personeelsverloop kan analyseren, kun je vertrouwen op betrouwbare rapportages en gegevens, in plaats van op je instinct.
Nieuws en handige tips, speciaal voor u.
Alle tools om uw onderneming te doen groeien, rechtstreeks in uw inbox.